Η 31η Μαΐου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος (World No Tobacco Day), έπειτα από απόφαση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) το 1988, με σκοπό να υπενθυμίζει στη διεθνή κοινότητα τις επιβλαβείς συνέπειες του καπνίσματος.
Ο ΠΟΥ επισημαίνει ότι οι καπνοβιομηχανίες, με στόχο την αύξηση των κερδών τους, απευθύνονται στους νέους, δημιουργώντας ένα νέο κύμα εθισμού. Τα ποσοστά χρήσης ηλεκτρονικών τσιγάρων είναι υψηλότερα στους ανήλικους σε σύγκριση με τους ενήλικες σε παγκόσμια κλίμακα, με εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για 37 εκατομμύρια εφήβους ηλικίας 13-15 ετών που χρησιμοποιούν προϊόντα καπνού.
Η συγκεκριμένη ημέρα στοχεύει στην ενημέρωση του κοινού για τους κινδύνους από τη χρήση καπνού, τις πρακτικές των καπνοβιομηχανιών, τις ενέργειες του ΠΟΥ για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας αυτής επιδημίας, καθώς και τις δυνατότητες των πολιτών να διεκδικήσουν το δικαίωμα στην υγεία και να προστατεύσουν τις επόμενες γενιές. Η καθιέρωση της ημέρας έγινε το 1987, με στόχο την ευαισθητοποίηση απέναντι στην επιδημία του καπνίσματος και τις αποτρέψιμες ασθένειες και θανάτους που προκαλεί.
Ο καπνός του τσιγάρου περιέχει πάνω από 4.000 τοξικές χημικές ουσίες που επηρεάζουν σοβαρά την ανθρώπινη υγεία.
Καρδιαγγειακές Παθήσεις: Το κάπνισμα αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης παθήσεων όπως η στεφανιαία νόσος, το έμφραγμα του μυοκαρδίου και το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Ιδιαίτερα στους νέους, το ιστορικό καπνίσματος σχετίζεται σχεδόν πάντα με περιπτώσεις εμφράγματος. Η νικοτίνη και άλλες ουσίες των τσιγάρων προκαλούν στένωση των αγγείων, αθηρωμάτωση, σκλήρυνση και αυξημένη αρτηριακή πίεση.
Καρκίνος: Ο καπνός περιέχει καρκινογόνες ουσίες που προκαλούν μεταλλάξεις στο DNA, με αποτέλεσμα την εμφάνιση καρκίνου σε διάφορα όργανα, κυρίως στους πνεύμονες, το στόμα, τον οισοφάγο, το στομάχι, το πάγκρεας και την ουροδόχο κύστη.
Αναπνευστικές Παθήσεις: Το κάπνισμα οδηγεί σε χρόνιες παθήσεις του αναπνευστικού, όπως η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), το εμφύσημα και η χρόνια βρογχίτιδα, οι οποίες περιορίζουν σημαντικά την αναπνευστική λειτουργία και την ποιότητα ζωής.
Αναπαραγωγικά και Προβλήματα Κύησης: Το κάπνισμα κατά την εγκυμοσύνη αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών όπως αποβολή, πρόωρος τοκετός και χαμηλό βάρος γέννησης.
Στοματική Υγεία: Το κάπνισμα προκαλεί ουλίτιδα, περιοδοντίτιδα, απώλεια δοντιών, καρκίνο του στόματος, δυσάρεστη αναπνοή και αποχρωματισμό των δοντιών.
Παρενέργειες από Παθητικό Κάπνισμα: Ο καπνός πλήττει όχι μόνο τους καπνιστές αλλά και τους παθητικούς καπνιστές, οι οποίοι διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης των ίδιων νοσημάτων, όπως καρδιοπάθειες και καρκίνο.
Η διακοπή του καπνίσματος έχει ουσιαστικά οφέλη: μέσα σε έξι μήνες περιορίζεται ο βήχας και η δύσπνοια, σε ένα χρόνο μειώνεται κατά το ήμισυ ο κίνδυνος καρδιακής προσβολής, στα πέντε χρόνια ο κίνδυνος εγκεφαλικού εξισώνεται με εκείνον των μη καπνιστών, ενώ στα δέκα χρόνια μειώνεται κατά 50% η πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα.
Τα νεότερα καπνικά προϊόντα έχουν παρουσιαστεί ως μεταβατικό στάδιο διακοπής καπνίσματος. Όμως, όχι μόνο δεν βοηθούν αλλά πολλοί καπνιστές καταλήγουν να χρησιμοποιούν και τα νεότερα και τα συμβατικά καπνικά προϊόντα. Ενώ, οι πιο πρόσφατες έρευνες καταλήγουν σε νέες ασθένειες των πνευμόνων όπως “EVALI = E-cigarette or vaping product use-associated lung injury”.
Δεν υπάρχει ασφαλές κάπνισμα.
