20 Οκτωβρίου: Παγκόσμια Ημέρα Οστεοπόρωσης
Ο Οκτώβριος είναι κάθε χρόνο αφιερωμένος στην υγεία των οστών, καθώς στις 20 Οκτωβρίου γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Οστεοπόρωσης. Η ημέρα αυτή υπενθυμίζει πόσο καθοριστικό ρόλο παίζει η διατήρηση ενός δυνατού μυοσκελετικού συστήματος όχι μόνο για την κίνηση και την ισορροπία, αλλά και για τη συνολική μας υγεία.
Τι είναι η οστεοπόρωση;
Η οστεοπόρωση είναι ένα μεταβολικό νόσημα των οστών που χαρακτηρίζεται από μειωμένη οστική μάζα και διαταραχή της δομής του οστού, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο καταγμάτων ακόμη και από μικρούς τραυματισμούς.
Αυτό που κάνει τη νόσο τόσο ύπουλη είναι ότι εξελίσσεται σιωπηλά – χωρίς εμφανή συμπτώματα – και συνήθως εντοπίζεται μόνο μετά από κάποιο κάταγμα. Για τον λόγο αυτό έχει χαρακτηριστεί ως η «σιωπηλή ασθένεια».
Τι δείχνουν οι έρευνες στην Ελλάδα
Τα δεδομένα για τη χώρα μας είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά:
- 1 στους 2 Έλληνες έχει οστεοπενία ή οστεοπόρωση και δεν λαμβάνει θεραπεία.
- 7 στις 10 γυναίκες νεαρής ηλικίας δεν προσλαμβάνουν επαρκές ασβέστιο.
- Η πλειονότητα των ενηλίκων δεν έχει κάνει ποτέ μέτρηση οστικής πυκνότητας, τη βασική εξέταση για έγκαιρη διάγνωση.
Παράγοντες κινδύνου
Η οστεοπόρωση δεν εξαρτάται μόνο από την ηλικία ή το φύλο. Υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισής της:
- Ηλικία (μεγαλύτερος κίνδυνος μετά τα 50)
- Φύλο (οι γυναίκες πλήττονται συχνότερα)
- Οικογενειακό ιστορικό οστεοπόρωσης
- Μακροχρόνια χρήση κορτικοστεροειδών
- Ρευματοειδής αρθρίτιδα
- Εμμηνόπαυση ή υστερεκτομή
- Χαμηλός δείκτης μάζας σώματος
- Φτωχή διατροφή, έλλειψη βιταμίνης D και χαμηλή πρόσληψη ασβεστίου
- Κατανάλωση αλκοόλ και κάπνισμα
Πώς μπορούμε να την προλάβουμε
Η πρόληψη είναι το πιο αποτελεσματικό «φάρμακο». Οι βασικοί σύμμαχοι της υγείας των οστών είναι:
- Ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε ασβέστιο και βιταμίνη D
- Τακτική σωματική δραστηριότητα – ιδανικά ασκήσεις με αντιστάσεις, όπως περπάτημα, αεροβική, χορός ή βάρη
- Αποφυγή καπνίσματος και υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ
Τα οστά «εκπαιδεύονται» – ακόμη και σε μεγάλη ηλικία
Παρότι τα οστά συχνά θεωρούνται στατικοί ιστοί, στην πραγματικότητα είναι ζωντανοί και δυναμικοί: αντιδρούν στα ερεθίσματα και αναπλάθονται καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής.
Η οστεογονική φόρτιση, δηλαδή η εφαρμογή ελεγχόμενων φορτίων (βάρη) στα οστά, διεγείρει τα οστεοβλαστικά κύτταρα και ενισχύει τη φυσική αναδόμηση του οστού. Με άλλα λόγια, το σώμα μας μπορεί να «εκπαιδευτεί» να διατηρεί γερά οστά, ακόμη και μετά τα 60 ή τα 70, αρκεί να του δώσουμε τα σωστά ερεθίσματα.
Εν κατακλείδι
Η οστεοπόρωση μπορεί να είναι «σιωπηλή», αλλά δεν είναι αναπόφευκτη. Με ενημέρωση, σωστή διατροφή, άσκηση και τακτικό έλεγχο, μπορούμε να προστατεύσουμε τη σκελετική μας υγεία και να διατηρήσουμε τη δύναμή μας για πολλά χρόνια.
